ТЕН МЕН ТҰРСЫНБАЕВА ӘЛЕМ ЧЕМПИОНАТЫНА БАРАДЫ

Мәнерлеп сырғанаудан әлемдік дода 1896 жылдан бері ұйымдастырылып келеді. Алғашқы 10 жарыс тек ерлердің ара­сында өтсе, 1906 жылдан бастап әйел­дер де өз өнерлерін ортаға сала бастады. Кейіннен жарыс бағдарламасына жұптық сайыс (1908 жылдан бері) пен спорттық бишілердің бәсекесі (1952 жылдан бері) қосылды.

Ерлер арасында бас жүлдені ең көп олжалаған спортшы – Ульрих Сальхов. Данияда туып-өсіп, кейіннен Швеция­ның азаматтығын алған сақа спортшы ХХ ғасырдың басында 10 мәрте әлем чем­пионы атанды. Өткен ғасырдың отызын­шы жылдары австриялық Карл Шефер және елуінші жылдары америкалық Дэвис Джекинс 7 реттен теңдессіз деп танылды. Ал бертінгі көрсеткіштерге көз жүгіртетін болсақ, ресейлік Алексей Ягудин (1998, 1999, 2000, 2002) мен Евге­ний Плющенко (2001, 2003, 2004) және канадалық Патрик Чанның (2011, 2012, 2013) өзгелерден шоқтығы әлдеқайда биік болғанын байқаймыз. Алғашқысы 4 мәр­те алтын тұғырға көтерілсе, одан ке­йін­гі екеуі 3 реттен сондай құрметке бө­ленді.

Әйелдердің сайысында Соня Хенимен үзеңгі қағыстыра алатын ешкім табылар емес. 1927-1936 жылдар аралығында норвегиялық ару әлем чемпионаттарында 10 мәрте алтыннан алқа тағынды. Сон­дай-ақ оның Олимпиада ойындарының үш дүркін жеңімпазы деген дардай атағы бар. Бір ғажабы, арада талай жылдар өтсе де, жер жаһанда бұл рекордтарды жаңар­татын адам осы күнге дейін табылған жоқ. Кейінгі кездердегі қомақты табыстар қатарына америкалық Мишель Кванның 5 рет (1996, 1998,  2000, 2001, 2003), герма­ния­лық Катарина Виттің 4 рет (1984, 1985, 1987, 1988) және жапониялық Мао Аса­да­ның 3 реттен (2008, 2010, 2014) дүние­жүзілік додаларда дара шыққанын жатқызуға болады.

Жұптық сайыста КСРО мәнерлеп сырғанау мектебінің түлегі Ирина Род­нинаның алдына түсетін ешкім жоқ. 1969-1978 жылдар аралығында ол 10 рет чемпионды атаққа қол жеткізіп, төрткүл дүниені таңдандырды. Ирина алғашқы бес жылда Алексей Улановпен, кейінгі бес жылда Александр Зайцевпен бірге жұп­тасып өнер көрсетті. Ал спорттық бидегі теңдессіз табыс Кеңес Одағының спорт­шылары – Людмила Пахомова мен Алек­сандр Горшковқа тиесілі. 1970-1976 жыл­дар аралығында бұл жұп бас жүлдені 6 мәрте  иеленді. Міне, қысқаша баянда­сақ әлем чемпионаттарындағы ең үздік көр­сеткіштерге осы спортшылар қол жет­кізді.

Соңғы әлемдік дода былтырғы жыл­дың наурыз айының аяғында Қытайдың Шанхай қаласында өтті. Бұл жарыста ерлер арасында испаниялық Хавьер Эр­нан­дес озса, әйелдер додасында ресей­лік Елизавета Тоқтамышева дара шықты. Жұптық сайыста канадалық  Мэган Дюамель мен Эрик Рэдфорд жеңіске жетсе, бишілердің бәсекесінде франция­лық Габриэла Пападакис пен Гийом Сизерон бас жүлдені олжалады.

Қазақстанның мәнерлеп сырғанау­шы­лары әлем чемпионатында екі рет жеңіс тұғырына көтерілді. Сол жүлденің екеуі де Денис Тенге тиесілі. Алматыда туып-өсіп, бұл күндері Лос-Анджелесте атақты бапкер Фрэнк Кэроллдың қол астында жаттығып жүрген отандасымыз 2013 жылы Канадада күміс алса, 2015 жылы Қытайда қола медальді қанжыға­сына байлады. Денистің ендігі арманы –  үстіміздегі жылдың 28 наурыз бен 3 сәуір аралығында АҚШ-тың Бостон қаласында өтетін әлем чемпионатында айды аспанға шығарып, алтын тұғырдан қол бұлғау.+

Сондай-ақ биыл жасөспірімдер олимпиадасында қола алған Элизабет Тұрсынбаева да Бостондағы біріншілікке барады.